Mały podatnik VAT - czyli podatnik spełniający warunek co do niewielkiego stosunkowo obrotu rocznego – ma dodatkowe uprawnienia. Może skorzystać z kasowej metody rozliczenia VAT. Polega ona w zasadzie na odprowadzaniu VAT po uzyskaniu zapłaty od kontrahenta, oraz na odliczaniu VAT od zakupów po dokonaniu faktycznej za nie zapłaty. Ma także dodatkowe uprawnienia: może skorzystać z kwartalnej metody wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, może korzystać z tzw. kredytu podatkowego w związku z rozpoczęcie działalności gospodarczej, a także z jednorazowej amortyzacji do 50.000 euro rocznie.
-
Art.5a ust. 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350, z późn. zm.)
,, Ilekroć w ustawie jest mowa o:
małym podatniku - oznacza to podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł."
Rok |
Mały podatnik |
Mały podatnik pośrednik |
2016 |
1’200’000 € |
5'092'000 PLN |
45’000 € |
191'000 PLN |
2017 |
1’200’000 € |
5’157’000 PLN |
45’000 € |
193’000 PLN |
Uwaga!!! Mały podatnik to nie drobny przedsiębiorca!!!!
Konieczne jest odróżnienie małego podatnika od drobnego przedsiębiorcy, gdyż drobnym przedsiębiorcą jest podatnik VAT, który wybrał zwolnienie podmiotowe. Mały podatnik to podatnik zarejestrowany jako VAT czynny, wystawiający faktury VAT-MP, który rozlicza podatek VAT. Ale na szczególnych zasadach.
Metoda kasowa małego podatnika
Mały podatnik może skorzystać z prawa do rozliczania podatku VAT metodą kasową. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje u niego co do zasady z dniem:
-
z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika podatku VAT zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
-
z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony powyżej (czyli przy odbiorcy nieprofesjonalnym, z reguły konsumencie).
W celu stosowania kasowej metody rozliczeń VAT, podatnik musi wcześniej zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze skorzystania z tej metody w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który tę metodę będzie stosował.
W sytuacji, gdy obowiązek podatkowy od wykonanych przez podatnika czynności powstał przed okresem rozliczania się przez podatnika metodą kasową, wówczas podatnik w stosunku do tych czynności tej metody nie zastosuje.
Mały podatnik ma możliwość zrezygnowaći z metody kasowej, jednak dla tego celu ma obowiązek spełnić poniższe warunki:
-
musi upłynąć co najmniej 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się metodą kasową,
-
należy pisemnie zawiadomić o swoim zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca kwartału, w którym stosuje tę metodę.
Ustawa przewiduje także możliwość utraty prawa do rozliczania się tą metodą w przypadku, gdy podatnik przekroczy kwotę limitu 1.200.000 euro lub 45.000 euro (po przeliczeniu na złote). Wówczas utrata tego prawa występuje od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym została przekroczona kwota limitu. Jeśli podatnik zrezygnował z metody kasowej (lub utracił do niej prawo), w stosunku do czynności wykonanych przez podatnika w okresie stosowania przez niego tej metody, zachowany zostaje termin powstania obowiązku podatkowego wynikający z metody kasowej.
Mali podatnicy, którzy stosują metodę kasową rozliczenia VAT, składają deklaracje podatkowe za okresy kwartalne do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, za który się rozliczają z urzędem skarbowym.
W przypadku handlu towarami wrażliwymi, określonymi w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, podatnik może utracić prawo do rozliczania się raz na kwartał i składania deklaracji VAT-7K raz na kwartał. W przypadku handlu towarami wrażliwymi nie stosuje się systemu kwartalnego u podatników, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy tych towarów, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł, a jeżeli przekroczyła tę kwotę, nie przekroczyła kwoty odpowiadającej 1% wartości ich sprzedaży bez kwoty podatku. W przypadku przekroczenia powyższych limitów, podatnicy są obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:
-
w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału; w przypadku gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
-
następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.
Natomiast mali podatnicy, którzy nie stosują metody kasowej, standardowo,rozliczają się miesięcznie – obowiązek składania deklaracji wystąpi u nich do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczenia, lub też mają prawo wybrać (po dokonaniu pisemnego zgłoszenia) rozliczenia kwartalne, takie jak u rozliczających się kasowo. W ich przypadku pisemne zawiadomienie należy złożyć
-
w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, a
-
dla podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych - zawiadomienia trzeba dokonać do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie czynności.
Podatnicy, którzy stracili prawo do rozliczania się metodą kasową lub z tego prawa zrezygnowali, mają obowiązek składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne. Ten obowiązek stosuje się począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiła utrata lub rezygnacja z prawa stosowania metody kasowej.
Zapłata podatku
Mali podatnicy, rozliczający się kwartalnie, mają obowiązek (bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego) obliczać i wpłacać należny podatek na rachunek urzędu za okresy kwartalne do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym u takiego podatnika powstał obowiązek podatkowy.
W przypadku małych podatników, rozliczających się miesięcznie (czyli którzy nie wybrali metody kasowej lub nie złożyli zawiadomienia o kwartalnym składaniu deklaracji), obliczenia i wpłaty kwot podatku dokonywane są za okresy miesięczne w terminie do 25. miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojawił się u nich obowiązek podatkowy.
Mali podatnicy, którzy wybrali kwartalny system deklaracji VAT, którzy nie stosują metody kasowej, również mogą obliczać i wpłacać należny podatek na rachunek urzędu za okresy kwartalne do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym u takiego podatnika powstał obowiązek podatkowy. Podatnicy inni niż mali, któzy wybrali kwartalny system rozliczeń:
-
są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do wpłacania zaliczek na podatek za pierwszy oraz za drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającej z deklaracji podatkowej złożonej za poprzedni kwartał - w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym z kolejnych miesięcy, za które jest wpłacana zaliczka,
-
kwotę należnego zobowiązania podatkowego przyjmuje się za zerową, jeżeli w wyniku rozliczenia za dany kwartał, zobowiązanie takie nie wystąpi lub jeżeli z rozliczenia tego będzie wynikała kwota zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku,
-
w przypadku podatników, u których w poprzednim kwartale należne zobowiązanie podatkowe było zerowe w rozumieniu ust. 2b, nie powstaje obowiązek wpłacania zaliczek na podatek. Podatnik może wpłacić zaliczkę na podatek w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który jest wpłacana zaliczka na podatek.
Faktury
Mały podatnik, będący podatnikiem VAT czynnym, ma obowiązek wystawiania faktur stwierdzających dokonanie sprzedaży towaru lub usługi. Nie dotyczy to jednak sprzedaży dokonywanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych (faktury wystawia się wyłącznie na żądanie tych osób).
Dla faktur wystawianych przez małych podatników, którzy wybrali metodę kasową rozliczeń, wprowadzono dodatkowe wymogi. Takie faktury muszą:
-
mieć wpisane oznaczenie "faktura VAT - metoda kasowa" (Dawniej, przed styczniem 2013 r. "FAKTURA VAT-MP").
Poza tym „Faktura VAT-metoda kasowa” powinna zawierać wszystkie inne informacje i oznaczenia, jakie musi posiadać standardowa faktura VAT. Również zasady i terminy wystawiania faktur obowiązują małych podatników w takim samym zakresie, jak pozostałych podatników VAT (standardowo od 1 stycznia 2014 r. - w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu wydania towarulub wykonania usługi i nie wcześniej niż 30 dni poprzedzających ten termin). Inny jest u nich natomiast moment powstania obowiązku podatkowego i dokonania odliczenia podatku.
Odliczenie VAT u małego podatnika
Mali podatnicy, którzy stosują metodę kasową, mają prawo do dokonania odliczenia podatku VAT nie wcześniej niż w rozliczeniu za kwartał,w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi.
Istniejące przez 2013 r. udogodnienie pozwalające na odliczenie w okresie, w którym ci podatnicy:
-
uregulowali całość lub część należności wynikającej z otrzymanej od kontrahenta faktury,
-
nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury
- zostaje wyeliminowane. Ponownie niezbędna jest zapłata całości kwoty.
Podatek naliczony wynikający z otrzymanych faktur u podatników rozpoczynających rozliczanie metodą kasową podlega odliczeniu na zasadach, jakie obowiązywały podatnika przed zastosowaniem u niego kasowej zasady rozliczeń. Podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej lub z niego zrezygnowali, mają możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur i dokumentów celnych otrzymanych w okresie stosowania przez nich kasowej metody rozliczeń i niedoliczoną przez nich do końca tego okresu dopiero w momencie faktycznej zapłaty.
Przykład
Mały podatnik zakupił towar od kontrahenta 21.03.2013 r., fakturę otrzymał 25.03.2013 r., należność za ten towar uregulował 05.04.2013 r. Prawo do odliczenia podatku naliczonego za zakupiony towar wystąpi u niego w rozliczeniu za II kwartał tego roku (kwotę podatku ujmuje w deklaracji składanej do 25.07.2013 r.).
Odliczenie z „Faktur VAT-metoda kasowa”
Dla towarów i usług, których nabycie jest udokumentowane fakturą oznaczoną „Faktura VAT-metoda kasowa” (wystawianą przez małego podatnika, który wybrał metodę kasową) stosuje się zasadę ogólną odliczenia. Oznacza to, że prawo do odliczenia podatku VAT u kontrahenta pojawia się w momencie, w którym u małego podatnika powstaje obowiązek podatkowy.