Nauka w rzemiośle jest znaną i powszechną metodą zdobywania umiejętności i kwalifikacji zawodowych, która pozwala na:
-
zdobycie ciekawego zawodu pod kierunkiem doświadczonych mistrzów w nowoczesnych zakładach,
-
poznanie nowoczesnych technologii i technik,
-
nabycie umiejętności praktycznych,
-
zdobycie stażu pracy dzięki statusowi prawnemu młodocianego pracownika.
Celem nauki w rzemiośle jest uzyskanie przez młodocianego umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej niezbędnych do odpowiedzialnego wykonywania zawodu zarówno w charakterze pracownika, jak też w ramach samodzielnej działalności gospodarczej.
Nauka zawodu u rzemieślnika składa się z dwóch integralnych części: praktycznej, realizowanej w procesie pracy w zakładzie rzemieślniczym oraz dokształcania teoretycznego. Młodociani mogą wybrać formę dokształcania teoretycznego w szkole branżowej lub na kursie przygotowującym do egzaminu czeladniczego w formie stacjonarnej (w OKZ) lub online. Informacje - Kurs online
Naukę zawodu może podjąć młodociany, który:
-
-
ukończył co najmniej szkołę podstawową;
-
przedstawił orzeczenie lekarskie stwierdzające, że praca w wybranym zawodzie nie zagraża jego zdrowiu.
Nauka zawodu trwa 36 miesięcy, z uwzględnieniem możliwości przedłużenia lub skrócenia okresu nauki. Okres nauki zawodu wynika z rozporządzenia ministra właściwego do spraw edukacji w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, które dla zawodów przewidzianych do kształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej ustala dwu-lub trzyletni czas nauki.
Młodociany pracownik zatrudniony w celu nauki zawodu posiada wszystkie prawa wynikające z Kodeksu Pracy, w tym prawo do:
-
wynagrodzenia,
-
ubezpieczenia społecznego,
-
urlopu,
-
bezpłatnej opieki lekarskiej,
-
wyposażenia w odzież roboczą oraz ochronną.
Wysokość miesięcznego wynagrodzenia ucznia jest zróżnicowana i w zależności od roku nauki wynosi:
-
I rok nauki niemniej niż 8%
-
II rok nauki niemniej niż 9%
-
III rok nauki niemniej niż 10%
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (ogłaszanego przez GUS).
Nauka zawodu odbywa się na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, która powinna zostać zawarta za pośrednictwem cechu, co daje gwarancję, iż przyszły pracodawca spełnia wszystkie warunki wymagane do szkolenia uczniów oraz, że jest prawidłowo sporządzona pod względem prawnym. Umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego podpisują: pracodawca-właściciel zakładu rzemieślniczego oraz uczeń-młodociany pracownik, oraz jego prawny opiekun. Z uczniami, którzy dokształcają się w zasadniczych szkołach zawodowych, pracodawca (rzemieślnik) zawiera umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego w terminie przyjęć kandydatów do szkół zawodowych i wtedy praktyczna nauka zawodu rozpoczyna się od 1 września, czyli z chwilą rozpoczęcia roku szkolnego. Natomiast umowa z uczniem dokształcającym się w systemie pozaszkolnym, może być zawarta w dowolnym określonym przez strony terminie. Młodociani, którzy w okresie nauki zawodu ukończyli 18 lat, do czasu zakończenia nauki traktowani są jako pracownicy młodociani.
Nauka zawodu kończy się egzaminem czeladniczym. Pracodawca finansuje koszty przeprowadzenia egzaminu czeladniczego w pierwszym wyznaczonym terminie.Uzyskanie tytułu czeladnika zwiększa szanse na znalezienie dobrej i ciekawej pracy, a po upływie trzech lat pracy w zawodzie daje możliwość zdawania egzaminu na tytuł mistrza (wymagane wykształcenie minimum zawodowe).